W naszym kraju różne są formy zatrudnienia, a ze względu na zróżnicowane potrzeby pracodawców oraz pracowników na rynku pracy funkcjonuje wiele rodzajów umów. Najbardziej powtarzalne i powszechne są umowy o pracę, choć to nie jedyna forma zatrudnienia. W tym artykule przyjrzymy się, jakie są rodzaje i szczególności różnych umów, jakie oferuje polski rynek pracy. Zrozumienie kluczowych różnic między nimi może znacznie ułatwić podejmowanie decyzji o formie zatrudnienia.
Sprawdź również: Jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę?
Rodzaje umów o pracę w Polsce
Umowa o pracę jest najbardziej tradycyjną i powszechnie uznawaną formą zatrudnienia. Jej podstawą jest kodeks pracy, który wytycza surowe zasady zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Wyróżniamy kilka rodzajów takich umów:
- Umowa o pracę na czas nieokreślony – jest to najbardziej stabilna forma zatrudnienia, która gwarantuje pracownikowi wiele praw, takich jak płatny urlop, płatne zwolnienie lekarskie, czy ochrona przed nieuzasadnionym zwolnieniem.
- Umowa o pracę na czas określony – ten typ umowy jest zazwyczaj zawierany na konkretną ilość czasu, nie większą niż 33 miesiące lub na okres wykonania określonej pracy.
- Umowa o pracę na czas próbny – pozwalająca pracodawcy i pracownikowi na wzajemne zapoznanie się ze sobą. Woła ona do trzech miesięcy trwania.
Różnice pomiędzy umową o pracę a umową zlecenie
A choć umowa o pracę jest najbardziej „bezpieczna” dla pracownika, to jednak nie jest jedyną formą zatrudnienia i tak często spotkaną, jak umowa zlecenie. Czym charakteryzuje się ta ostatnia?
Umowa zlecenie jest regulowana przez kodeks cywilny, a nie przez kodeks pracy, co wprowadza pewne różnice w prawach i obowiązkach obu stron. Najważniejsze z nich to:
- Brak gwarancji minimalnej stawki godzinowej – w przypadku umowy o pracę pracownik może być pewien, że za godzinę pracy dostanie co najmniej kwotę minimalnej stawki godzinowej. W przypadku umowy zlecenia, pracodawca i pracownik negocjują stawkę za wykonanie konkretnej pracy lub zlecenia.
- Nieobowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne – w przypadku umowy o pracę pracodawca ma obowiązek opłacać za pracownika składki na ubezpieczenia społeczne. W przypadku umowy zlecenie składki te są dobrowolne, a decyzja o ich opłacaniu należy do zleceniobiorcy.
- Brak płatnego urlopu – na umowie o pracę pracownik ma prawo do płatnego urlopu. Na umowie zlecenie takie prawo nie istnieje.
Aktualna sytuacja prawna umów o pracę
Obecnie obowiązujące przepisy prawa pracy stawiają umowę o pracę na pierwszym miejscu, jako najbardziej preferowaną formę zatrudnienia. Jest to wynik równoczesnej ochrony praw pracowników i możliwości kontroli warunków pracy przez pracodawców. Równocześnie jednak, coraz więcej pracowników wybiera formy zatrudnienia, które dają im większą elastyczność, takie jak umowa zlecenie czy działalność gospodarcza.
Wciąż jednak, biorąc pod uwagę aktualną sytuację prawną, umowa o pracę w Polsce jest najbardziej stabilną i bezpieczną formą zatrudnienia, gwarantując pracownikom m.in. prawo do płatnego urlopu, minimalnej stawki godzinowej, a także ochronę przed niespodziewanym zwolnieniem.
Zobacz także:
Poznaj wysokość składek od umowy zlecenia
Czym jest umowa zlecenie i dla kogo jest korzystna?
Czym jest umowa agencyjna i dla kogo jest korzystna?
